رشته بیهوشی به عنوان یکی از شاخه‌های مهم علم پزشکی، نقشی محوری در اعمال جراحی و مراقبت‌های ویژه ایفا می‌کند. متخصصان بیهوشی با دانش و مهارت خود، بیمار را در حین عمل جراحی یا سایر اقدامات پزشکی در شرایط بی‌حسی و آرامش قرار می‌دهند و از بروز عوارض و خطرات احتمالی حین عمل جلوگیری می‌کنند. کشورهای حوزه خلیج فارس با توجه به پیشرفت‌های چشمگیر در زمینه خدمات درمانی، نیاز فزاینده‌ای به متخصصان بیهوشی کارآمد دارند. از این رو، آزمون پرومتریک بیهوشی به عنوان معیار سنجش ارزیابی دانش و مهارت داوطلبان جهت ورود به این عرصه در این کشورها مطرح می‌شود. در این مقاله به بررسی این آزمون میپردازیم.
فرم درخواست مشاوره
آزمون پرومتریک بیهوشی
آزمون پرومتریک بیهوشی، آزمونی است که برای سنجش دانش و مهارت پزشکان داوطلب جهت ورود به رشته بیهوشی برای فعالیت در کشورهای حوزه خلیج فارس برگزار می‌شود. این آزمون شامل ۱۰۰ سوال چندگزینه‌ای است که داوطلبان باید در عرض ۱۵۰ دقیقه به آنها پاسخ دهند. نمره قبولی ۶۵% بوده و قبولی در این آزمون شرط لازم برای اخذ مجوز کار و فعالیت به عنوان متخصص بیهوشی در این کشورها است. آزمون پرومتریک بیهوشی طیف گسترده‌ای از موضوعات را شامل می‌شود که در ادامه به آنها میپردازیم.
موضوعات تحت پوشش آزمون
راه هوایی (Airway)
این بخش به بررسی آناتومی، فیزیولوژی و مدیریت راه هوایی در حین بیهوشی و احیای قلبی ریوی می‌پردازد. داوطلبان باید با تکنیک‌های مختلف لوله گذاری تراشه، تهویه مکانیکی و مدیریت انسداد راه هوایی آشنا باشند.
تنفسی و توراکیک (Respiratory and Thoracic)
این بخش شامل مباحثی مانند فیزیولوژی تنفس، مکانیک دستگاه تنفسی، بیماری‌های ریوی، نارسایی تنفسی و تهویه مکانیکی است. داوطلبان باید درک کاملی از عملکرد دستگاه تنفسی و نحوه مدیریت مشکلات تنفسی در حین بیهوشی داشته باشند.
قلبی و عروقی (Cardiac and Vascular)
این بخش به بررسی آناتومی، فیزیولوژی و فارماکولوژی سیستم قلبی عروقی در حین بیهوشی می‌پردازد. داوطلبان باید با همودینامیک، dysrhythmias قلبی، نارسایی قلبی و داروهای قلبی عروقی آشنا باشند.
نوروسرجری (Neurosurgical)
این بخش شامل مباحثی مانند آناتومی سیستم عصبی، فیزیولوژی مغزی، بیهوشی در جراحی‌های عصبی و مراقبت‌های بعد از عمل در بیماران تحت عمل جراحی مغز و اعصاب است.
مامایی (Obstetrics)
این بخش به بررسی تغییرات فیزیولوژیکی در دوران بارداری و زایمان، بیهوشی در زایمان طبیعی و سزارین، و مراقبت‌های بعد از زایمان می‌پردازد.
نوزادان و اطفال (Neonatal and Pediatric)
این بخش شامل مباحثی مانند آناتومی و فیزیولوژی منحصر به فرد نوزادان و کودکان، فارماکولوژی در این گروه سنی، بیهوشی در اعمال جراحی اطفال و مراقبت‌های بعد از عمل در کودکان است.
کبد و کلیه (Liver and Kidney)
این بخش به بررسی عملکرد کبد و کلیه در حین بیهوشی، نارسایی کبد و کلیه، و داروهایی که بر عملکرد این اندام‌ها اثر می‌گذارند، می‌پردازد.
اخلاق و مسائل حقوقی پزشکی (Ethics and Medicolegal Issues)
این بخش شامل مباحثی مانند رضایت آگاهانه، رازداری بیمار، مرگ مغزی، اهدای عضو و مسائل حقوقی مرتبط با بیهوشی است.
گوش، حلق و بینی و چشم پزشکی (ENT and Ophthalmology)
این بخش از آزمون به دانش و مهارت داوطلبان در زمینه بیهوشی برای اعمال جراحی و اقدامات مربوط به گوش، حلق و بینی و چشم می‌پردازد. داوطلبان باید با آناتومی، فیزیولوژی و فارماکولوژی این نواحی به طور کامل آشنا باشند و توانایی مدیریت راه هوایی، حفظ بیهوشی و کنترل درد در حین و بعد از عمل را داشته باشند.
تروما و سوختگی (Trauma and Burns)
این بخش بر روی دانش و مهارت داوطلبان در زمینه بیهوشی برای بیماران مبتلا به تروما و سوختگی تمرکز دارد. داوطلبان باید با اصول مدیریت تروما، احیای مایعات و کنترل خونریزی در این بیماران آشنا باشند و توانایی ارزیابی و مدیریت عوارض احتمالی مانند نارسایی تنفسی و شوک را داشته باشند.
بلوک‌های عصب محیطی، اپیدورال و نخاعی (Peripheral Nerve Blocks, Epidural and Spinal)
این بخش به دانش و مهارت داوطلبان در زمینه تکنیک‌های بیهوشی منطقه‌ای می‌پردازد. داوطلبان باید با آناتومی عصب‌ها، تکنیک‌های تزریق و داروهای مورد استفاده در بلوک‌های عصبی، اپیدورال و نخاعی به طور کامل آشنا باشند و توانایی انجام این تکنیک‌ها به طور ایمن و موثر را داشته باشند.
پزشکی مراقبت‌های ویژه (Critical Care Medicine)
این بخش بر روی دانش و مهارت داوطلبان در زمینه مراقبت از بیماران در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) تمرکز دارد. داوطلبان باید با اصول تهویه مکانیکی، مانیتورینگ بیمار، تجویز دارو و مدیریت نارسایی ارگان‌ها در بیماران بحرانی آشنا باشند و توانایی ارزیابی و مدیریت وضعیت این بیماران را داشته باشند.
درد حاد و مزمن (Acute and Chronic Pain)
این بخش به دانش و مهارت داوطلبان در زمینه مدیریت درد حاد و مزمن می‌پردازد. داوطلبان باید با انواع درد، مکانیسم‌های ایجاد درد، داروها و روش‌های درمانی مختلف برای کنترل درد آشنا باشند و توانایی انتخاب و تجویز درمان مناسب برای هر بیمار را داشته باشند.
غدد درون ریز (Endocrine)
این بخش بر روی دانش و مهارت داوطلبان در زمینه بیهوشی برای بیماران مبتلا به بیماری‌های غدد درون ریز تمرکز دارد. داوطلبان باید با فیزیولوژی غدد درون ریز، اختلالات غدد و داروهای مورد استفاده در درمان این اختلالات آشنا باشند و توانایی مدیریت عوارض احتمالی بیهوشی در این بیماران را داشته باشند.
جراحی ارتوپدی (Orthopedic Surgery)
این بخش به دانش و مهارت داوطلبان در زمینه بیهوشی برای اعمال جراحی ارتوپدی می‌پردازد. داوطلبان باید با آناتومی سیستم اسکلتی عضلانی، تکنیک‌های جراحی ارتوپدی و داروهای مورد استفاده در این اعمال آشنا باشند و توانایی مدیریت راه هوایی، حفظ بیهوشی و کنترل درد در حین و بعد از عمل را داشته باشند.
رفرنس ها و منابع
۱٫بیهوشی بالینی: مورگان و میخائیل، آخرین ویرایش (Clinical Anesthesiology: Morgan and Mikhail’s, Latest Edition):
این کتاب به عنوان یکی از منابع مرجع و جامع در زمینه بیهوشی، به بررسی اصول و مبانی تئوریک و عملی این رشته می‌پردازد.
۲٫ بیهوشی و بیماری‌های هم‌زیست: استوئلتینگ، آخرین ویرایش (Stoelting’s Anaesthesia and Co-Existing Disease: Roberta L. Hines MD, Latest Edition):
این کتاب به طور خاص بر روی جنبه‌های بیهوشی در بیماران مبتلا به بیماری‌های مختلف تمرکز دارد و راهنمایی‌های جامعی را برای مدیریت این بیماران در حین و بعد از عمل ارائه می‌دهد.
۳٫ بیهوشی بالینی (باراش): لیپینکوت ویلیامز و ویلسون، آخرین ویرایش Clinical Anesthesia (Clinical Anesthesia (Barash) Lippincott Williams and Wilkins, Latest Edition)):
این کتاب مرجع دیگری در زمینه بیهوشی است که به طور جامع به مباحث مختلف این رشته می‌پردازد و از جمله منابع مورد استفاده در دوره‌های آموزشی بیهوشی است.
۴٫ بیهوشی، رونالد دی میلر (چرچیل لیوینگستون)، آخرین ویرایش (Anaesthesia, Ronald D. Miller (Churchill Livingstone), Latest Edition):
این کتاب با ارائه رویکردی کاربردی و گام به گام، به آموزش اصول و تکنیک‌های بیهوشی می‌پردازد و برای دانشجویان و کارآموزان این رشته مفید است.
۵٫ مبانی بیهوشی، چانگ و لام (W.B. Saunders Company)، آخرین ویرایش (Essentials of Anesthesiology, Chung and Lam (W.B. Saunders Company), Latest Edition):
این کتاب با ارائه خلاصه‌ای از مباحث کلیدی در زمینه بیهوشی، منبع مفیدی برای مطالعه و مرور سریع این درس محسوب می‌شود.
۶٫ کتاب ICU، پل ال مارینو (ویلیامز و ویلسون)، آخرین ویرایش (The ICU Book, Paul L. Marino (Williams and Wilkins), Latest Edition):
این کتاب به طور خاص بر روی اصول و مبانی مراقبت‌های ویژه در بیماران بحرانی تمرکز دارد و برای داوطلبانی که قصد کار در بخش مراقبت‌های ویژه را دارند، مفید است.
نتیجه گیری
آزمون پرومتریک بیهوشی، دروازه‌ای برای ورود به دنیای متخصصان بیهوشی در کشورهای حوزه خلیج فارس است. این آزمون با سنجش دانش و مهارت داوطلبان در زمینه‌های مختلف بیهوشی، صلاحیت آنها را برای ارائه خدمات در این عرصه ارزیابی می‌کند. قبولی در این آزمون، شرط لازم برای اخذ مجوز کار و فعالیت به عنوان متخصص بیهوشی در این کشورها است. با توجه به گستردگی و پیچیدگی مباحث بیهوشی، تسلط بر منابع معتبر و به‌روز و همچنین استفاده از روش‌های مطالعه ی مناسب، نقشی اساسی در موفقیت در این آزمون ایفا می‌کند.
داوطلبان با برنامه‌ریزی دقیق، تلاش مستمر و انتخاب منابع و روش‌های مطالعه ی مناسب، می‌توانند بر این چالش غلبه کرده و گامی بلند در جهت تحقق اهداف خود در این رشته بردارند.
